Vai trò và nhiệm vụ của trung tâm khử khuẩn, tiệt khuẩn (CSSD)
- Trung tâm xử lý, cung cấp dụng cụ tiệt khuẩn hoặc đơn vị tiệt khuẩn (CSSD) phải là một bộ phận trong khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn. Nhiệm vụ của trung tâm là thực hiện làm sạch, khử khuẩn, tiệt khuẩn các dụng cụ vật tư y tế sử dụng lại trong bệnh viện; đảm bảo an toàn dụng cụ khi lưu giữ và cung cấp, phân phối các dụng cụ tiệt khuẩn cho nhân viên y tế chăm sóc và điều trị tại các khoa phòng trong bệnh viện.
- Trung tâm này có trách nhiệm thu gom, nhận những dụng cụ đã sử dụng cho người bệnh sau đó làm sạch, khử nhiễm, tiệt khuẩn, lưu trữ và phân phối lại các dụng cụ tiệt khuẩn cho tất cả các khoa trong bệnh viện.
- Trung tâm bao gồm nhiều vùng làm việc, như vùng nhận dụng cụ bẩn, khu vực làm sạch, đóng gói, hấp tiệt khuẩn, lưu trữ và phân phối. Việc thiết kế trung tâm này có ảnh hưởng nhiều đến chất lượng tiệt khuẩn cũng như đảm bảo an toàn cho nhân viên làm việc cũng như môi trường xung quanh.
- Thiết kế này phụ thuộc vào loại bệnh viện, kinh phí cũng như các loại dụng cụ sẽ được xử lý tại trung tâm. Hiện nay có rất nhiều mô hình thiết kế cũng như tổ chức hoạt động của trung tâm này. Tuy nhiên, trung tâm này vẫn phải tuân thủ một số nguyên tắc nhằm đảm bảo chế độ khử khuẩn, tiệt khuẩn và chất lượng các dụng cụ tiệt khuẩn nói chung.
Các yêu cầu của trung tâm khử khuẩn, tiệt khuẩn
- Bảo đảm thiết kế 1 chiều dụng cụ đi từ khu bẩn – sạch – vô khuẩn
- Có vách ngăn cách hoàn toàn giữa khu vực sạch và bẩn: Vách kính hoặc cửa.
- Đổ bẩn và đổ sạch cần có nơi tiếp nhận riêng.
- Khu vực đóng gói chính nên tiếp giáp khu vực rửa/làm sạch/lau khô để cho phép chuyển dụng cụ đã rửa và lau khô được dễ dàng.
- Khu vực bố trí máy tiệt khuẩn nên liền kể khu vực đóng gói và có khoảng trống thích hợp ở cạnh để vận hành các xe đẩy trong quá trình bốc, dỡ dụng cụ.
- Kho lưu trữ đồ tiệt khuẩn nên tách rời với khu đóng gói và khu tiệt khuẩn và có buồng đệm nếu từ khu tiệt khuẩn sang khu lưu giữ.
- Khu vực phân phát đồ tiệt khuẩn nên liền kề với kho lưu trữ đồ tiệt khuẩn;
- Tạo môi trường làm việc dễ chịu, tốt nhất là có ánh sáng tự nhiên;
- Tạo phương tiện dễ dàng cho nhân viên y tế làm việc (phỏng thay đổi và phỏng nghỉ/phòng ăn) riêng biệt ở cả hai khu vực bẩn và sạch
Tham khảo các máy rửa, bồn rửa dụng cụ tại khu CSSD
Thiết kế trung tâm tiệt khuẩn
Một số quy định cho việc thiết kế
- Được thiết kế thành 3 khu (tối thiểu có 3 phòng) đối với các bệnh viện diện tích hạn chế. Với các bệnh viện lớn, nên thiết kế thành 3 khu vực có chức năng riêng biệt theo một chiều của dụng cụ: BẨN – SẠCH – VÔ KHUẨN :
-
- Phòng tiếp nhận dụng cụ bẩn và làm sạch
- Phòng đóng gói và tiệt khuẩn
- Phòng lưu trữ dụng cụ vô khuẩn
- Dụng cụ phải đi theo chiều từ nơi tiếp nhận dụng cụ bẩn đến nơi cấp phát.
- Hướng gió phải đi theo chiều ngược lại từ khu cấp phát sang khu tiếp nhận.
- Một chiều, giữa các vùng làm việc phải được cách nhau một bức tường ngăn cách hoặc vách chuyên dụng. Nhân viên y tế chỉ đi từ khu sạch sang khu bẩn không được đi ngược lại.
- Bề mặt sàn tường phải nhẵn, dễ vệ sinh và khử khuần nơi làm việc.
- Thuận tiện cho việc nhận và phân phát dụng cụ tại các khoa.
- Nhiệt độ thích hợp cho các vùng làm việc phải duy trì giữa 18 – 22°C, độ ầm từ 55 – 70%.
- Hệ thống thông khí phải thiết kế sao cho không khí đi từ vùng sạch tới vùng bẩn và đi ra ngoài.
- Các vị trí rửa tay phải được thiết kế thuận tiện, gần nơi làm sạch, chuẩn bị dụng cụ, đóng gói dụng cụ, và tiệt khuẩn.
Trang thiết bị cơ bản
- Trung tâm khử khuẩn, tiệt khuẩn được gọi là “Trái tim” phục vụ dụng cụ vật tư vô khuẩn cho Phòng mổ và các khoa Hồi sức, khoa Ngoại, khoa Sản…
- Phương tiện làm sạch: Bao gồm hệ thống nước đạt tiêu chuẩn (nước mềm, có khử khoáng, nước RO…), dung dịch khử khuẩn, thùng ngâm dụng cụ có nắp đậy, dụng cụ cọ rửa, bàn chải, ống thông…
- Máy rửa dụng cụ các loại (máy rửa siêu âm, nhiệt, máy làm khô dụng cụ, vòi nước áp lực cao, khí nén, máy sấy khô ống…
- Hệ thống bàn làm việc đa chức năng đủ ánh sáng, đóng gói, hàn túi.
- Các dụng cụ phương tiện kiểm tra chức năng dụng cụ như bơm kiểm tra áp lực, đèn soi, giấy cắt thử…
- Hệ thống lò hấp đảm bảo chất lượng hấp theo đúng quy định bao gồm tiệt khuẩn hơi nước, tiệt khuẩn EO gas, PLASMA, Formaldehyde…
- Hệ thống đo lường chất lượng hoạt động tốt (thiết bị kiểm tra chất lượng tiệt khuẩn, máy đo chỉ thị, thông số, test chỉ thị, đồng hồ báo nhiệt độ, áp suất, chỉ thị hóa học kiểm tra, quy định giám sát vi sinh các dụng cụ đã tiệt khuẩn: Test thử về vi sinh trong quá trình thực hiện quy trình tiệt khuẩn, giám sát hệ thống thông khí và nhiệt độ của các vùng làm việc.
- Hệ thống vận chuyển và phân phát đảm bảo: Xe chuyên chở trong khoa và ngoài khoa bằng inox cho dễ vệ sinh và di chuyển.
- Hệ thống đảm bảo an toàn nghề nghiệp cho nhân viên làm việc tại trung tâm: Phòng cháy chữa cháy, trang bị bảo hộ an toàn lao động…
